Надежда Алигер-Макарова
Што такое сумленне? Гэта сведамленне сваёй адказнасц, здольнасць прымаць рашэнн дзейнчаць, зыходзячы з меркавання маральнасц марал. Гэта мастацтва самога сябе ацэньваць выховаць, караць похвалць. Гэтак жа, як галодны не пераканае сябе сытасц, а стомлены змучаны — у тым, што ён поны сл, так сумленне не дазваляе нам думаць, што мы зрабл блага, кал мы паступл — дрэнна.
Навошта патрэбна ( ц патрэбна?) Чалавеку сумленне?
Для чаго яму дадзены гэты непадкупны суддзя кантралёр сх яго дзей, як турзае асьцерагае яго?
Кал б людз не валодал сумленнем, то кожнаму з нас патрабавася б наглядчык, як накрова бы се нашы крок, вучы, выхова сачы за кожным нашым учынкам. Над нам няма гэтага пастаяннага вонкавага кантролю, але ёсць ншы — унутраны — наша сумленне.
Мы адчуваем яе, кал ганарымся сабой або мучымся ад усведамлення ласнай вны. Мы звяртаемся да яе, кал здзяйсняем выбар. Яе голас накровае нас, кал мы дзем па дарозе жыцця да сваёй мэты. Вось навошта чалавеку сумленне — каб мы сам магл разабрацца тым, што адбываецца з нам вакол нас, кравался верным арыенцрам.
Як накровалы, як кантралюе фактар сумленне неаддзельная ад грязнил маральнасц. У ёй, як у люстэрку, адлюстроваецца дабрыня сумленнасць чалавека, яго матывы каштонасц, перакананн, воля характар. кал ён паступае супраць сумлення — значыць супраць сябе таксама, змяняючы сабе не зважаючы на сё самае важнае дарагое.
Сумленне жорсткая …
Трибунал сумлення бязлтасны. Можна падманваць ншых, але не сябе: перад сабой мы засёды гранчна адкрытыя. Пераступаючы рысу, мы мучымся перажываем амаральнасць свах учынка. У перажываннях нараджаецца раскаянне, разуменне свайго догу прыняцце правльнага рашэння.
- .. але сумленне спакойна адносцца
Кал б у жыцц кожнага чалавека сумленне мела такое значэнне, была б засёды бесстаронняй, наша грамадства не ведала б хлусн здрады было дабрэй больш шчаслвым. Значыць, з уласнай сумленнем можна дамовцца? Кал не падмануць, то усыпць яе пльнасць, апрадацца, пайсц на кампрамс.
Як застацца чалавекам перад знішчальнай сілай абставін (Школьные сочинения)
... на зямлі запануе пекла, аб якім гаварыцца ў Бібліі». Дык вось самыя знішчальныя абставіны ў жыцці-гэта зло. І застацца перад тварам зла чалавекам ... зрабіла яго дзікім зверам, злым на ўвесь свет і людзей. А перацятая нямецкім ... ім спаўна. Адна толькі Галгофа магла б Петрака зрабіць назаўсёды злым, ... застацца чалавекам. P. S. Проверьте «ў» пасля галосных. Мне его оценили в 10/9 (контрольное сочинение)
Чалавек, каб палегчыць сабе жыццё зменшыць пакуты сумлення, прыдума нямала спосаба:
Ён топць сумленне вне, забаках наркотык, поным абыякавасц да сяго.
Глушыць яе мтуснёй фармалзмам, цякучкай штодзённасц.
Апрадвае сябе. Кал мяне не склался адносны з бацькам — так таму, што яны мяне зусм не любяць. Кал мае веды павярхоныя абмежаваныя, я дрэнна утвораны не мкнуся разввацца — дык я не вучоны, самым мудрым станавцца не збраюся. А кал я несумленны, прагны або жорстк — так усе такя, усе хлусяць, крадуць крыдзяць ншых.
не так страшныя гэтыя спробы апрадацца схавацца ад перажывання, як само адсутнасць гэтых перажывання. Адсутнасць унутранай слы, маральнага стрыжня. Адсутнасць сумлення.
Сумленьне павнна быць добрай
Але слепа прытрымлвацца грязнил не менш небяспечна, чым гнараваць яе. Бо маральныя нормы не даюцца нам гатовым, маральныя чынк — засёды удумлвыя, добрыя, прасякнутыя павагай да навакольных клопатам пра х. Паступшы па сумлення сказашы праду, часам можна нанесц непапраную шкоду чалавеку, яго сям’ яго адноснам з ншым людзьм. А зрабшы добрае справа або дашы савет у нейкай адказны момант жыцця — як рызыка мы бярэм на сябе?
Вось так складанае неадназначнае ролю сумлення жыцц чалавека. Фармуючы пад уплывам выхавання самавыхавання, эмоцый ражання, мацуючыся разам з развццём вол асобаснай пазцы, яна павнна быць цвёрдая пльным, але той жа час дабра спагадная. гэта якасць трэба згадоваць сабе, вымераючы правльнасць свах учынка нутраным прынцыпам нтарэсам ншых, прыслуховаючыся да голасу свайго сумлення. Часам гэты голас цх дрэнна адрозны, ён тоне гулких гармподарку, заглушаецца гукам радыё тэлевзара, перабваецца газетам, часопсам пусты балбатнёй. Але засташыся сам-насам з сабой, мы можам пачуць яго. застацца верным сабе сваёй сумлення.
